Alexander Fleming: Η τυχαία ανακάλυψη της Πενικιλίνης που άλλαξε τον κόσμο
Το 1928, ένας Σκωτσέζος βακτηριολόγος, ο Alexander Fleming, επέστρεψε από τις καλοκαιρινές του διακοπές στο εργαστήριο του στο Νοσοκομείο St. Mary του Λονδίνου. Αυτό που ακολούθησε, αποτέλεσε μία από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στην ιστορία της ιατρικής και όλα ξεκίνησαν από την ακαταστασία και την αφηρημάδα του.
Όταν η ακαταστασία φέρνει αποτέλεσμα
Κατά την επιστροφή του, ο Φλέμινγκ παρατήρησε ότι είχε ξεχάσει ανοιχτό, ένα από τα πιάτα με καλλιέργεια σταφυλόκοκκου το οποίο είχε μολυνθεί από έναν άγνωστο μύκητα. Αυτό που τον εντυπωσίασε, όμως, ήταν ότι γύρω από τον μύκητα δεν αναπτυσσόταν κανένα βακτήριο. Ήταν σαν να είχε δημιουργηθεί μία προστατευτική ζώνη καθαριότητας.
Ο μύκητας ήταν από το είδος Penicillium notatum, και η ουσία που παρήγαγε, όπως αργότερα ονομάστηκε, ήταν η πενικιλίνη. Ο Φλέμινγκ συνειδητοποίησε ότι επρόκειτο για μια φυσική αντιβιοτική ουσία που μπορούσε να σκοτώσει βακτήρια χωρίς να βλάπτει τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η επιστημονική περιέργεια και η επιμονή κάνουν τη διαφορά
Παρότι ο Φλέμινγκ δημοσίευσε τα ευρήματά του ένα χρόνο αργότερα, το 1929, η σημασία της πενικιλίνης δεν αναγνωρίστηκε αμέσως. Χρειάστηκε να περάσουν πάνω από δέκα χρόνια μέχρι που οι Χάουαρντ Φλόρεϊ, Έρνστ Τσέιν και Νόρμαν Χιτλέι στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανέπτυξαν μεθόδους μαζικής παραγωγής της πενικιλίνης.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το νέο φάρμακο έσωσε εκατομμύρια ζωές από λοιμώξεις που μέχρι τότε ήταν θανατηφόρες.
Η Πενικιλίνη θεωρείται το πρώτο ευρέως χρησιμοποιούμενο αντιβιοτικό και η αρχή της σύγχρονης εποχής της αντιβιοτικής θεραπείας.
Η πενικιλίνη στη σύγχρονη ιατρική
Η πενικιλίνη εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και σήμερα, αν και σε πιο στοχευμένες περιπτώσεις, καθώς πολλά βακτήρια έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα. Χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία λοιμώξεων όπως η σύφιλη, η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα, και ορισμένες βακτηριακές λοιμώξεις του δέρματος και της καρδιάς, όπου τα παθογόνα είναι ευαίσθητα σε αυτή.
Διατίθεται σε μορφή χαπιού αλλά και ως ενέσιμο διάλυμα (ενδομυϊκά ή ενδοφλέβια), ανάλογα με την περίπτωση. Είναι αντιβιοτικό, δηλαδή φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία, και όχι την πρόληψη, βακτηριακών λοιμώξεων.
Ένα τυχαίο εύρημα, μια παγκόσμια αλλαγή
Η ιστορία της ανακάλυψης της πενικιλίνης μας δείχνει πως πολλές φορές οι μεγάλες ανακαλύψεις δεν προέρχονται αποκλειστικά από προγραμματισμένη έρευνα, αλλά από την προθυμία να παρατηρούμε, να διερευνούμε και να μην αγνοούμε το απρόσμενο. Η τύχη ευνοεί τους προετοιμασμένους, όπως λέει και το ρητό.
Η πενικιλίνη όχι μόνο άλλαξε την ιατρική, αλλά ενέπνευσε γενιές επιστημόνων να κυνηγούν τις ιδέες τους, ακόμα και όταν φαίνονται ασήμαντες. Είναι μια απόδειξη ότι η περιέργεια και η επιμονή μπορούν να σώσουν ζωές και να αλλάξουν τον κόσμο.
Share