Καινοτόμο δίκτυο παρακολούθησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αττική με έξυπνα παγκάκια

Ένα νέο σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας αέρα, που χρησιμοποιεί έξυπνα παγκάκια, υλοποιείται στην Αττική μέσω του έργου Faircity. Το έργο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στο πλαίσιο του έργου, πέντε έξυπνα παγκάκια θα τοποθετηθούν σε διάφορους δήμους της Αττικής. Ήδη έχουν υπογραφεί συμφωνίες με τους δήμους Κορυδαλλού και Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, με το πρώτο παγκάκι να βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας στον Κορυδαλλό. Η εγκατάσταση των υπόλοιπων παγκακίων προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2024.

Το έργο Faircity συνδυάζει την τοπική παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα με την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή υπηρεσιών έξυπνης πόλης. Η Αττική, λόγω της έντονης ανθρώπινης δραστηριότητας και των ιδιαίτερων μετεωρολογικών συνθηκών, συχνά αντιμετωπίζει υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Οι σύγχρονες περιβαλλοντικές στρατηγικές δίνουν έμφαση στην παρακολούθηση της ρύπανσης και την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.

Τα έξυπνα παγκάκια είναι εξοπλισμένα με αισθητήρες για τη συνεχή μέτρηση οκτώ ρύπων που επηρεάζουν το περιβάλλον και την υγεία: σωματίδια PM1, PM2.5 και PM10, μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του αζώτου, όζον και διοξείδιο του θείου. Επίσης, διαθέτουν οθόνες που προβάλλουν πληροφορίες για την ατμοσφαιρική ρύπανση, ενημερώσεις από τους δήμους και έκτακτα γεγονότα, για την άμεση αλληλεπίδραση με τους πολίτες. Επιπλέον οι πολίτες θα βρουν στα παγκάκια πρίζες φόρτισης αμαξιδίων ΑΜΕΑ μέσω δωρεάν εφαρμογής, δωρεάν σύνδεση στο διαδίκτυο και πρίζες φόρτισης κινητών τηλεφώνων ενώ είναι ενεργειακά αυτόνομα χάρη στα ενσωματωμένα φωτοβολταϊκά.

Οι δήμοι που φιλοξενούν τα έξυπνα παγκάκια περιλαμβάνουν περιοχές με ποικίλες δραστηριότητες, όπως κύριους δρόμους με υψηλή κυκλοφορία, χώρους πρασίνου, πυκνοδομημένες γειτονιές και βιομηχανικές ζώνες, οι οποίες συμβάλλουν στην ανθρωπογενή ρύπανση της Αττικής.

Η επιστημονική υπεύθυνη του έργου, δρ Βασιλική Ασημακοπούλου, εξηγεί ότι οι θέσεις των παγκακίων επιλέγονται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια: πρέπει να βρίσκονται σε περιοχές με ποικιλία δραστηριοτήτων και να απέχουν από μεγάλες πηγές ρύπανσης, όπως μεγάλες οδικές αρτηρίες, για να προσφέρουν αντιπροσωπευτικά δεδομένα για την ποιότητα του αέρα. Οι μετρήσεις γίνονται σε ύψος 2,5 μέτρων για να εκτιμηθεί η έκθεση των ανθρώπων στους ρύπους και το ρίσκο για τη δημόσια υγεία.

Το έργο στοχεύει στη βελτίωση της ακρίβειας των μετρήσεων των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στην τοπική ποιότητα του αέρα και στην εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία. Αυτός ο τοπικός χαρακτήρας και η αλληλεπίδραση με τους πολίτες διαφοροποιούν τους αισθητήρες του έργου από το επίσημο δίκτυο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, λειτουργώντας συμπληρωματικά με άλλες πρωτοβουλίες, όπως η ερευνητική υποδομή PANACEA.

Το έργο Faircity, στο οποίο συμμετέχει και η Ελληνική Εταιρεία Καινοτομίας «Energy4Smart», χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττική 2014-2020, με ολοκλήρωση προγραμματισμένη για τον Δεκέμβριο του 2024. Ωστόσο, οι αισθητήρες θα συνεχίσουν τις μετρήσεις όσο οι δήμοι και το Αστεροσκοπείο μπορούν να υποστηρίξουν τη συντήρησή τους. Υπάρχει επίσης η πρόθεση τοποθέτησης περισσότερων σταθμών σε άλλους δήμους της Αττικής για την επέκταση του δικτύου και την αύξηση των δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.